Critical Thinking คืออะไร

บทความ “Critical Thinking คืออะไร” เรียบเรียงจาก Critical Thinking Skills โดย SkillsYouNeed.com

เคยสงสัยกันไหม ว่าจริงๆ แล้ว Critical Thinking คืออะไร – Critical Thinking หรือ การคิดเชิงวิพากษ์ คือ ความสามารถในการคิดอย่างมีเหตุผล และ ชัดเจน เข้าใจ และ เชื่อมต่อความคิดต่างๆ อย่างมีตรรกะ แนวคิดเกี่ยวกับ Critical Thinking ได้รับการถกเถียง และการเสนอแนวคิดเป็นอย่างมาก ตั้งแต่สมัยนักปรัชญากรีกยุคแรก เช่น Socrates และ Plato ในปัจจุบัน ก็ยังคงเป็นหัวข้อถกเถียงในเรื่องย่อยต่างๆ เช่น การใช้ Critical Thinking ในการวิเคราะห์ และรับรู้ข่าวปลอม เป็นต้น เราอาจอธิบายเกี่ยวกับ Critical Thinking เบื้องต้นได้ว่าเป็นความสามารถในการคิดไตร่ตรองอย่างเป็นอิสระ ในสาระสำคัญนั้น Critical Thinking คือความสามารถในการใช้การให้เหตุผล การเป็นผู้เรียนที่กระตือรือร้นมากกว่าการเป็นเพียงผู้รับข่าวสารทั่วไป นักคิดเชิง Critical มักจะตั้งคำถาม และตั้งสมมติฐานอย่างจริงจัง แทนที่จะยอมรับข้อมูลต่างๆ ตามเนื้อหาที่ถูกนำเสนอ นักคิดเชิง Critical เหล่านี้ พยายามค้นหาว่า ความคิด ข้อโต้แย้ง และผลการวิจัยต่างๆ สะท้อนภาพรวมทั้งหมดหรือไม่ และยังตั้งคำถามว่าข้อมูลเหล่านี้ เปิดรับการค้นด้วยหรือไม่

นักคิดเชิง Critical มักจะระบุ วิเคราะห์ และแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ มากกว่าการทำสิ่งต่างๆ เหล่านั้นโดยใช้สัญชาตญาณ คนที่มีทักษะ Critical Thinking มักจะมีความสามารถต่างๆ ดังนี้

เข้าใจความเชื่องโยงระหว่างความคิด หรือแนวคิดต่างๆ ได้
กำหนดความสำคัญ และความเกี่ยวข้อง ของความคิดหรือแนวคิดต่างๆ ได้
รับรู้ สร้าง และประเมินข้อโต้แย้งต่างๆ ได้
ระบุความไม่สอดคล้อง และข้อผิดพลาดในการใช้เหตุผลได้
แก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบได้
พิจารณาการให้เหตุผล ความเชื่อโยง และค่านิยมของตนเองได้

Critical Thinking คือการคิดเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ด้วยแนวคิดและวิธีที่จำเพาะเพื่อให้ได้ทางออกที่ดีที่สุดในสถานการณ์ที่นักคิดเชิง Critical สามารถตระหนักถึงได้ หากจะกล่าวด้วยคำที่ง่ายขึ้น Critical Thinking เป็นวิธีการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่กำลังครอบงำจิตใจของคุณอยู่ เพื่อให้คุณได้ข้อสรุปที่ดีที่สุด

ทั้งนี้ Critical Thinking คืออะไร

Critical Thinking คือวิธีคิดเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ในเวลาที่จำเพาะ ที่ไม่ได้เป็นเพียงการสะสมความรู้และข้อเท็จจริงที่คุณสามารถเรียนรู้ครั้งเดียวแล้วใช้ในรูปแบบนั้นตลอดไป (เช่น ตารางสูตรคูณที่เรียนรู้มาตั้งแต่ตอนเด็กๆ) อย่างไรก็ตาม ทักษะที่จำเป็นต่อ Critical Thinking นั้นมีอยู่หลากหลาย อาทิ การสังเกต การวิเคราะห์ การตีความ การสะท้อน การประเมิน การอนุมาน การอธิบาย การแก้ปัญหา และการตัดสินใจ เป็นต้น ผู้เชียวชาญบางท่าน ได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับทักษะที่จำเป็นต่อ Critical Thinking ว่าผู้ที่สามารถคิดแบบ Critical ได้เป็นอย่างดี จะต้องมีทักษะในการคิดเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ด้วยวิธีการที่มีวัตถุประสงค์ จะต้องมีทักษะในการระบุข้อโต้แย้งต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องดังกล่าว และสะท้อนมุมมอง เพื่อกำหนดความความถูกต้องของข้อโต้แย้ง จะต้องมีทักษะในการรับรู้จุดอ่อนใดๆ ที่มีอยู่ในข้อโต้แย้งหรือหลักฐานที่นำมาใช้ โดยจะต้องสังเกตถึงความหมายและผลกระทบของหลักฐานเหล่านั้น และสามารถให้อย่างมีโครงสร้างเพื่อสนับสนุนข้อโต้แย้งดังกล่าว

กระบวนการที่สำคัญ

นักคิดเชิง Critical จะตระหนักอยู่เสมอว่าเขาไม่สามารถคิดแบบ Critical หรือคิดวิเคราะห์เชิงวิจารณ์ตลอดเวลา นั่นหมายถึงว่า ในเวลาปกติ เราอาจคิดในลักษณะใดก็ได้ ที่ไม่ใช่ Critical Thinking ตัวอย่างเช่น ในเวลาที่เรากำลังโกรธ การควบคุมตนเองอาจได้รับผลการทบจากความโกรธนั้น ในเวลาที่เรากำลังรู้สึกเศร้าหรือดีใจ ความเศร้าหรือความดีใจดังกล่าวอาจทำให้เราคิดในแบบอื่นๆ ที่ไม่ใช่การคิดแบบ Critical อย่างไรก็ตาม แม้ความสามารถในคิดแบบ Critical Thinking ของแต่ละคนแตกต่างกันไป ทุกคนสามารถเรียนรู้เพื่อปรับปรุงความสามารถในการคิดแบบ Critical Thinking ได้ โดยการพัฒนากิจกรรมประจำวันด้วยการนำ Critical Thinking ไปใช้กับปัญหาต่างๆ ที่เราอาจประสบพบเจอในชีวิตประจำวัน คราวนี้ เมื่อคุณเข้าใจทฤษฎีเบื้องต้นของ Critical Thinking แล้ว โปรดทราบว่าการพัฒนาทักษะการคิดแบบ Critical Thinking ยังใช้ความพยายามและฝึกฝนอย่างต่อเนื่องด้วยเช่นกัน

แบบฝึกหัดง่ายๆ

เริ่มต้นด้วยการคิดถึงบางสิ่งที่บางคนเพิ่งบอกกับคุณ จากนั้นลองถามตัวเอง ด้วยคำถามต่อไปนี้:

ใครเป็นคนบอกนะ?
เป็นคนที่เรารู้จักไหม?
เป็นคนที่อยู่ในตำแหน่งที่มีอำนาจที่เกี่ยวข้องหรือไม่?
ใครเป็นคนบอกเรื่องนี้กับคุณเป็นคนที่มีความสำคัญหรือไม่?
เขาบอกว่าอะไรนะ?
เขาให้ข้อเท็จจริงหรือความคิดเห็น?
เขาให้ข้อเท็จจริงทั้งหมดหรือไม่?
เขาเลี่ยงที่จะบอกอะไรบางอย่างหรือไม่?
เขาบอกกับเราที่ไหน?
ในที่สาธารณะหรือในที่ส่วนตัว?
คนอื่นมีโอกาสชี้แจงเกี่ยวกับเรื่องที่บอกไหม?
เขาบอกกับเราเมื่อไหร่?
เป็นการบอกก่อน ระหว่าง หรือหลังเหตุการณ์?
เวลาเป็นสิ่งสำคัญสำหรับเรื่องนี้หรือไม่?
ทำไมเขาถึงบอก?
เขาได้อธิบายเหตุผลในการบอกหรือไม่?
เขาพยายามทำให้ใครบางคนดูแย่หรือดูดี หรือไม่ดี?
เขาบอกด้วยวิธีการใด?
เขาดูเศร้ามีความสุข เศร้า หรือ โกรธ ไหม?
เขาเขียนหรือพูด?
เราทำความเข้าใจข้อความ ที่เขาสื่ออกมาได้หรือไม่?
เป็นต้น

คุณตั้งใจจะทำอะไร ด้วยการคิดแบบ Critical Thinking?

หนึ่งในแง่มุมที่สำคัญที่สุดของการคิดแบบ Critical Thinking คือการตัดสินใจว่าคุณตั้งใจจะทำอะไรให้สำเร็จ โดยพิจารณาจากความเป็นไปได้ต่างๆ เมื่อคุณชี้แจงแล้ว ว่าคุณต้องการใช้ Critical Thinking เป็นจุดเริ่มต้นในสถานการณ์ต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ต้องใช้ความคิดและเหตุผล เพื่อนำไปใช้ในการตัดสินใจในขั้นต่อไป หากเป็นไปได้ คุณอาจขอความช่วยเหลือจากเพื่อน ครอบครัว หรือคนรอบข้าง ที่ตระหนักถึงความตั้งใจของคุณ จากนั้น คุณต้องมีวินัยในตัวเองเพื่อติดตามจนกว่าสถานการณ์จะเปลี่ยนแปลง และมีความเป็นไปได้ว่าคุณอาจจะต้องกลับไปสู่จุดเริ่มต้นของกระบวนการตัดสินใจอีกครั้ง อย่างไรก็ตาม มีตัวช่วยบางอย่างที่สามารถทำให้การตัดสินใจเป็นเรื่องง่ายขึ้น จะเห็นได้ว่าเราทุกคนมีความชอบและไม่ชอบส่วนตัว มีพฤติกรรมการเรียนรู้เป็นของตนเอง ส่วนสำคัญในตระหนักถึงสิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับตนเอง คือการตระหนักถึงลักษณะส่วนบุคคล ความชอบส่วนบุคคล ยิ่งเราตระหนักถึงตัวเราเองอย่างชัดเจน จุดแข็ง และ จุดอ่อนจะปรากฏชัดเจน ทำให้เราสามารถใช้วิจารณญาณของอย่างมีประสิทธิผลมากขึ้น

ประโยชน์ของการมองการณ์ไกล

ในบางครั้ง องค์ประกอบที่สำคัญที่สุดในการคิดแบบ Critical Thinking คือการมองการณ์ไกล การตัดสินใจทั้งหมดที่เราดำเนินการ และนำไปปฏิบัตินั้น จะไม่เกิดความหายนะ หากเราใช้เหตุผล อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจของเราจะดีขึ้นอย่างไม่สิ้นสุด และมีแนวโน้มที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ หากเราบรรลุข้อสรุปเบื้องต้น หยุดชั่วคราวในบางครั้งเพื่อพิจารณาผลกระทบที่มีต่อผู้คน และกิจกรรมรอบตัวเรา องค์ประกอบที่ต้องพิจารณามีมากมายและหลากหลาย ในหลายกรณีการพิจารณาองค์ประกอบหนึ่งจากมุมมองที่แตกต่างกัน จะเปิดเผยแง่มุมอื่นที่อาจเกิดขึ้นจากการตัดสินใจของเรา ตัวอย่างเช่น การย้ายธุรกิจไปยังตำแหน่งใหม่ อาจช่วยเพิ่มผลผลิตที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างมาก แต่ก็อาจนำไปสู่การสูญเสียจำนวนแรงงานที่มีทักษะ จากระยะทางที่ไกลเกินไป ในตัวอย่างที่ยกมานี้ ลองพิจารณาดูดีๆ จะพบว่าสิ่งใดเป็นข้อพิจารณาที่สำคัญกว่า และจะสามารถหาวิธีการลดความขัดแย้งดังกล่าวได้

บทความโดย ทีมนักเขียน HW
รับเขียน Essay & Academic Writing
LINE id: @orderwork
🆕 Live Chat 💬 คลิ๊กที่นี่
Facebook Messenger 📱 คลิ๊กที่นี่
📖 คลิ๊กเพื่ออ่านบทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ